TOP 10 najlepszych zagranicznych albumów 2023 roku

Nikt tak dobrze nie opisuje miasta za pomocą dźwięków jak Jim Legxacy. Dlatego jego album trzeba rozpatrywać jako muzyczny reportaż o południowym Londynie, a nie zwykłą płytę. Konsekwentnie negując istnienie sztywnych ram, 23-latek miesza drill, pop, afrowave czy garage, komponując ballady o życiu, miłości i poszukiwaniu szczęścia. Przede wszystkim jako DJ, a dopiero później raper, oddaje hołd brzmieniom z przeszłości; wykorzystuje sample z Candy Rain od Soul for Real czy z serialu Hannah Montana, wprowadzając do ulicznych kawałków sentymentalny nastrój. Mimo współpracy z Fred Again.. i obecności na EP-ce Centrala Cee oraz Dave’a – Jim Legxacy to dla wielu postać wciąż anonimowa. A szkoda, bo ze świecą szukać równie oryginalnego i ciekawego artysty na brytyjskiej scenie. Jj Święcicki

Miałbym ochotę rozpisać się o tej płycie na dobre kilka stron i rozłożyć każdy z pobrzmiewających w niej kontekstów na czynniki pierwsze. Pociągnąć dalej wątek, który każe André 3000 twierdzić, że rap nie jest najlepszą formą, żeby mówić o swoim dorosłym, poukładanym życiu. Umiejscowić New Blue Sun w historii krążków od powszechnie rozpoznawalnych, mainstreamowych artystów, którzy zarzucili gatunkową przynależność i złożyli akces do niszowych, poszukujących środowisk. Zaznaczyć jak ważnym – i na wskroś aktualnym – wydarzeniem jest dialogujący z jazzem, ambientem i muzyką etniczną, instrumentalny zwrot w dyskografii połowy duetu Outkast. Przenalizować, jak z tym albumem obchodzi się – samplujące go i nawijające do niego – środowisko rapowe i jak wiele on znaczy dla międzystylowej, new age’owej sceny skupionej wokół Leaving Records. Na to wszystko nie ma tu jednak miejsca, więc po prostu odpalcie sobie pierwszy solowy krążek Dré i zanurzcie się w jego bezkresnej, kojącej głębi; obmyjcie się nim, otulcie i dajcie mu się zabrać gdziekolwiek miałby on was zaprowadzić. Filip Kalinowski

Gdyby wyrzucić z tej płyty kilka ładnych, ale mało intrygujących snujów, byłaby wybitna. Ale nawet bez tak brutalnej edycji – niewymuszona, bardzo naturalnie brzmiąca, krzyżówka Tame Impali z Sade robi spore wrażenie. Siłą Red Moon In Venus jest eklektyzm, ale taki dyskretny, bez bucowatego popisywania się mnogością inspiracji. Nic tu nie krzyczy, choć Kali Uchis lubi konkret w tekstach. I właśnie – gdy melodie wytracają charakter, gęstnieje w treści. Bo trzeci pełnometrażowy album amerykańskiej artystki kolumbijskiego pochodzenia to zestaw ezoterycznych piosenek pisanych wiarą w to, co niematerialne i potrzebą duchowego doświadczenia. A także feministyczny hołd złożony boginkom: Wenus od miłości, Hedone od przyjemności i Huitace, patronce swobodnej seksualnej ekspresji wbrew bigoterii i seksistowskim przekonaniom o cnotliwych damach. Może to jeszcze nie album konceptualny, ale na pewno spójna, konsekwentna opowieść o wielu wymiarach żeńskości z budującym morałem, że prawdziwie rewolucyjna moc miłości objawia się dopiero, gdy pokochasz samą siebie. To, że banalne, nie znaczy, że nieprawda. Angelika Kucińska

Chwilę po premierze tego najbardziej niespodziewanego wydawnictwa ostatnich lat – przypominamy: słodki głupolek od Poland wjechał w uniwersum jak z najbardziej wyćpanych 60'sowych sesji Pink Floyd – zastanawialiśmy się w redakcji, czy to faktycznie jest dobry album, czy po prostu staliśmy się ofiarami eksperymentu społecznego? Teraz, po blisku dwunastu miesiącach, kiedy przeleci się przez całość: od tego ekstatycznego szaleństwa w otwierającym the BLACK seminole, przez soulowe running out of time, impalowskie WE SAW THE SUN!, po rozimprowizowane REACH THE SUNSHINE, znamy już odpowiedź. Już mniejsza z tym, że zaskoczenie, ale to naprawdę broni się jako kompleksowy hołd złożony Latu Miłości. Fajnie, że z perspektywy gwiazdy rapu też dobrze widać lata sześćdziesiąte. Jacek Sobczyński

Postać flanera pojawiła się w na ulicach XIX-wiecznych francuskich miast, by włóczyć się po nich, obserwować i… wkurzać mieszczuchów beztroską i (rzekomym) marnotrawstwem czasu, który można przecież było zawsze spieniężyć. Flaner tymczasem dał światu refleksję nad rodzącą się wówczas metropolią, jej strukturą i życiem społecznym; gęstą siatkę odniesień i meafor, analiz i syntez. Co bardziej spostrzegawczych, ulicznych raperów można by więc spokojnie nazwać flanerami, a że dzisiejszy świat nie zamyka się już zwykle w granicach kilku ulic, to ich polem eksploracji jest cała globalna wioska. Idealnym przykładem takiego widzenia planety jest drugi wspólny krążek billy’ego woodsa i Kenny’ego Segala. Pełen dygresji i popkulturowych cytatów, rozmyślny zapis post-pandemicznych tras koncertowych, w których uczestniczył jeden z najbardziej docenionych MC’s początku trzeciej dekady XXI wieku. Na kolejnych przystankach tego realnego, ale i symbolicznego touru, woods jest nieustannie zjetlagowany, najarany marnym bądź za drogim weedem i zmęczony ciągłymi soundcheckami oraz rozmowami z nieszczególnie mądrymi ludźmi – pisałem w majowej recenzji Maps. Pół roku, które minęło od tamtej pory jeszcze utwierdziło mnie w przekonaniu o tym, że jest to jedna z najlepszych rapowych powieści drogi, jakie kiedykolwiek powstały i też jeden z najciekawszych albumów konceptualnych w historii gatunku. Filip Kalinowski

Nie ma w popie obecnie drugiej postaci realizującej tak autorski, osobny pomysł na piosenki jak Caroline Polachek. W The Gurdian nazwali ją Kate Bush pokolenia Z i mieli rację. To ten sam rozmach w aranżacjach i fantazja w tekstach; ten sam głód eksperymentu w trzewiach; taka sama opera w głosie. Na Desire, I Want To Turn Into You Polachek bywa przesadnie poważna i rozbrajająco kampowa, balansując pomiędzy szlachetnym sacrum a totalnym kiczem. Uprawia teatralny, perwersyjnie udramatyzowany avant-pop, w którym ze swobodą wytrawnej erudytki zestawia mocarne synthy z lat osiemdziesiątych i gitarę flamenco, a w abstrakcyjnych tekstach puszcza oko do fanek Alicji z Krainy Czarów i oddaje się filozoficznej refleksji nad miłością, która zniewala i nad pożądaniem, które niszczy. Brawurowa rzecz. Angelika Kucińska

Tak brzmi współczesne R&B. Obecna na scenie muzycznej od ponad dekady – Kelela powraca po kilkuletniej nieobecności nie po to, żeby komuś coś udowodnić, ale by złożyć hołd czarnej queerowej społeczności i z nią rezonować. „Raven” to mój pierwszy oddech w ciemności, potwierdzenie perspektywy czarnej kobiety pośród systemowego wykreślenia i dźwięk naszej wrażliwości zamienionej w moc – przyznała w jednym z wywiadów. Nie bez powodu na Raven wielokrotnie pojawia się motyw wody; żywiołu, który może być otulający i wszechogarniający. Brzmienie jest jednocześnie świeże i uniwersalne, wywołuje uczucie odprężenia i napięcia; nadaje się zarówno do sypialni jak i eleganckiego klubu. Prezentuje całe spektrum emocji. Karina Lachmirowicz

W Pitchforku grzmieli, że porywając się na ultymatywny rapowy blockbuster, Travis Scott zawiódł, dowożąc jedynie puste widowisko. Co brzmi skądinąd jak XIX-wieczny zarzut Mickiewicza pod adresem Słowackiego, że jego poezja to kościół bez Boga. Raper z Houston rzeczywiście bliżej ma do wizjonerskiego producenta wykonawczego niż staroszkolnego artysty-charyzmatyka i może pełnić na własnym albumie rolę awatara jak w Fortnite, ale w żaden sposób nie przeszkodziło mu to wypełnić Utopii spektakularną treścią. Jakby promptował superkomputer fascynacją Yeezusem i snami o potędze, śnionymi na przecięciu mainstreamu i sceny rapowej. Ten materiał to wysokobudżetowa i przenikliwa esencja z popkultury, obejmująca – literalnie – wszystko i wszystkich (pochyliliśmy się nad tym w recenzji); stawiająca uczestników w najlepszym możliwym świetle (patrz: Teezo Touchdown); pozwalająca poczuć się, jak ten gość, który zaklepał sobie w IMAX miejsce na środku pierwszego rzędu na Oppenheimerze. Marek Fall

Kilka lat temu w wywiadzie dla Pitchforka Amaarae przyznała, że chciałaby zostać kwintesencją afrykańskiej księżniczki pop. Po premierze drugiego albumu należy przyznać jej ten tytuł bez cienia wątpliwości. Artystka prezentuje tu afropop w najbardziej seksownej, futurystycznej i marzycielskiej odsłonie. Melodyjnie perfekcyjne; kompozycyjnie wszystko się zgadza; repeat value wysokie. A wokal Amaarae nie ma sobie równych – unikat jak Rosalía, potęga jak Beyoncé, urok jak u Grimes – pisaliśmy przy okazji podsumowań półrocznych. Zaraz po premierze wiadomo było, że ten longplay, gdzie Amaarae zabiera nas do zatłoczonego klubu na zmysłową i duszną noc, to wyjątkowa pozycja. W tym momencie jasne już, że Fountain Baby to czołówka najlepszych płyt tego roku. Karina Lachmirowicz

Do y'all ever hear an album and it's just like, banger, banger, banger... JPEGMAFIA w jednym z wywiadów przybraggował, że on z Dannym Brownem to dla eksperymentalnego hip-hopu duet jak Batman i Superman. I SCARING THE HOES to serio jest akt superbohaterski; przynależny – dodajmy – superbohaterom z jakiejś fentanylowej rzeczywistości równoległej. Wisiał w powietrzu ten album od dawna. Wreszcie Peggy uznał, że skoro Kanye został nazistą, Danny jest jego ulubinym raperem i trzeba w końcu to zrobić. Sięgnął po Rolanda SP-404 i przy pomocy wyłącznie tego narzędzia, zajmującego zaszczytne miejsce w tradycji gatunku, wyprodukował materiał z końca popkultury i końca internetu. Zakręcił na wariata kalejdoskopem sampli (tu Dirty Beaches, tam Milkshake Kelis, gdzie indziej 80sowa muzyczka reklamowa z Japonii) i znalazł w tym szaleństwie metodę, żeby następnie zrealizować nagrania z Dannym, który – swoją drogą – był wówczas w rozsypce i tydzień przed premierą zdecydował się zamknąć na odwyku. W straceńczym porywie zostało więc zrobione SCARING THE HOES; płyta, która może wiele mieć z mema (co za tytuł!), co nie przeszkadza rozpatrywać jej w kategoriach hip-hopowego dzieła sztuki. Marek Fall