To właśnie dziś - 16 stycznia wypada Blue Monday, który ma być najbardziej depresyjnym dniem w roku. Co to oznacza? Nic. Oprócz chwytu marketingowego i wywierania presji na osobach, które zmagają się z problemami psychicznymi.
Tekst pierwotnie ukazał się w styczniu 2022 roku.
Pojęcie to wprowadził amerykański naukowiec, Cliff Arnall, który wyliczył datę najsmutniejszego dnia w roku na podstawie wymyślonego przez siebie wzoru, uwzględniając czas, jaki upłynął od Bożego Narodzenia, miesięczne wynagrodzenie, warunki pogodowe, długi, to, jak bardzo nie dotrzymaliśmy postanowień noworocznych, poziom motywacji oraz poczucie konieczności podjęcia jakichś działań. Poza tym – jest przecież poniedziałek, odgórnie przyjęty najgorszy dzień tygodnia, i jeszcze w drugiej połowie stycznia, kiedy dzień jest krótki. Według psychologa Blue Monday przypada w trzeci poniedziałek stycznia. Pojęcie zostało wymyślone w 2004 roku i natychmiast podchwycone przez kolejnych ekspertów i marki.
Arnall prowadził wówczas wieczorne zajęcia dla dorosłych z zakresu psychologii na Uniwersytecie Cardiff. Zgłosiła się do niego firma PR-owa, która na polecenie biura podróży poprosiła o obliczenie najlepszego dnia na rezerwację lub kupno wycieczki, by za pomocą popularnonaukowych sposobów nagłośnić swoją ofertę. W rzeczywistości żadne badania naukowe nigdy nie potwierdziły twierdzeń dotyczących Blue Monday. Po latach, w rozmowie z The Telegraph, psycholog przyznał, że powielanie jego teorii przyniosło złe skutki. Dlatego w 2018 roku ruszył z kampanią obalającą mit, który sam stworzył. Zrobił to jednak we współpracy z jeszcze innym biurem podróży i liniami lotniczymi, a akcja miała na celu przedstawienie początku roku jako czasu nowych możliwości.
Do dzisiaj jednak teoria ta jest wykorzystywana w celach marketingowych, żeby nakłonić ludzi do kupowania, by poprawić sobie nastrój. To szkodliwe działanie. Szerzenie pseudonaukowych informacji zawsze jest szkodliwe. Może wprowadzać niepotrzebne napięcie u ludzi, zadziałać jak samospełniająca się przepowiednia i sugerować, że zakupy są najlepszym sposobem na obniżony nastrój – dodaje Kinga Rajchel, psycholożka i psychoterapeutka poznawczo-behawioralna w trakcie specjalizacji, specjalizująca się w diagnozie psychologicznej.
Jak zadbać o swój nastrój w okresie jesienno-zimowym? Jak radzić sobie z depresją sezonową, brakiem energii i spadkami mocy?
Twierdzenie, że jeden dzień w roku jest najbardziej przygnębiający to krzywdzące założenie. Wymówka na gorsze samopoczucie i spłycanie problemu, jakim są stany depresyjne, pojawiające się niezależnie od pory roku. Mit Blue Monday sugeruje bowiem, że to chwilowy, możliwy do przewidzenia stan, zależny przede wszystkim od czynników zewnętrznych. Stresu związanego z sytuacją finansową, niepowodzeń w postanowieniach noworocznych czy chwilowego przygnębienia nie należy mieszać z depresją kliniczną. To umniejszanie doświadczeń związanych z poważną chorobą, często wykorzystywanej w celach marketingowych.
Według WHO z depresją zmaga się 350 milionów ludzi na świecie. Za kilka lat globalnie będzie to najczęściej występująca choroba. Z nieoficjalnych szacunków wynika, że w Polsce ten problem może mieć nawet 10 proc. społeczeństwa, ale dane mogą być zaniżone, ponieważ nie wszyscy zgłaszają się ze swoimi problemami do specjalistów. Zamiast podtrzymywać mit na temat jednego smutnego dnia w roku, warto przypomnieć, jak dbać o nasze zdrowie psychiczne w tych trudniejszych miesiącach, kiedy niektórzy są szczególnie podatni na doświadczanie sezonowych zaburzeń afektywnych z objawami depresji.
Podstawy profilaktyki zdrowia psychicznego to dbałość o jakość snu (mniej więcej 8 godzin snu, odpowiednia temperatura sypialni, dopasowany materac, poduszka, minimum godzinę przed zaśnięciem nieużywanie światła niebieskiego), dbałość o dietę (jedną z lepszych diet w kwestii zapobiegania depresji jest dieta śródziemnomorska), ekspozycja na światło od 10-30 minut dziennie, aktywność fizyczna (nawet spacer, generalnie ruch w ciągu dnia, niekoniecznie ustrukturyzowany trening), techniki oddychania, medytacja, zimne kąpiele w pierwszej połowie dnia od 3-6 minut (jeśli nie ma przeciwwskazań lekarza), odpowiednia suplementacja dopasowana indywidualnie (szczególnie ważna w zapobieganiu depresji jest suplementacja witaminy D, witamin z grupy B, kwasów omega-3, pre i probiotyków), odpoczynek, praktykowanie wdzięczności (potężne narzędzie, podobnie jak praca z oddechem), techniki relaksacji np. trening Jacobsona czy joga, spędzanie czasu z bliskimi (bardzo ważny aspekt zdrowia psychicznego) oraz okna żywieniowe, okresowe posty (jeśli nie ma przeciwwskazań lekarza) i spożywanie sfermentowanej żywności codziennie lub co drugi dzień, od 2-3 porcji na dzień – wymienia Kinga Rajchel.
Dbajmy o nasze zdrowie psychiczne każdego dnia w roku.
Komentarze 0